قلعه هزار درب در استان ایلام جزو آن دسته از قلعه‌های تاریخی است که بدون دیدن آن نباید شهر را ترک کنید. علاقه‌مندان به تاریخ و بناهای تاریخی با این قلعه آشنا هستند؛ اما عده زیادی نیز از وجود این قلعه بی‌خبرند. در این مقاله می‌خواهیم درباره این قلعه و معماری آن به شما توضیح دهیم.

آشنایی با قلعه هزار درب

در شهرهای تاریخی ایران قلعه‌های زیادی وجود دارند که هر کدام در گذشته کاربرد مخصوصی داشتند. برخی از این قلعه‌ها برای اسکان مردم ساخته شده بودند، در حالی که برخی دیگر به مدیریت شهر کمک می‌کردند و تعدادی نیز برای مقاصد نظامی استفاده می‌شدند. معمولاً قلعه‌هایی که در حومه شهرها قرار دارند، بیشتر جنبه نظامی دارند و قلعه هزار درب هم از این قاعده مستثنی نیست.

این قلعه تاریخی که به دوران ساسانیان برمی‌گردد، با معماری خاص و طاق‌های هلالی خود یکی از جذاب‌ترین مکان‌های دیدنی ایلام به شمار می‌رود. بازدید از این قلعه را نباید فراموش کرد. هرچند که این قلعه دیگر به اوج خود نرسیده، اما هنوز هم داستان‌ها و زیبایی‌های زیادی برای ارائه دارد و می‌تواند یکی از بهترین تجربیات سفر به ایلام باشد. با رفتن به این مکان، می‌توانید بخشی از تاریخ غنی ایران را از نزدیک احساس کنید و لحظاتی خاص را تجربه کنید.

معماری قلعه هزار درب

پلان قلعه به شکل مستطیلی طراحی شده و طاق‌های هلالی آن بیشتر از هر چیزی به چشم می‌آید. این قلعه که به نام «هزار درب» معروف است، از معماری دوران ساسانیان الهام گرفته و به‌خوبی نشان‌دهنده این است که در گذشته، یک پایگاه نظامی بوده است. قلعه شامل سه طبقه است: زیرزمین، همکف و طبقه بالا. برای ساخت آن از مصالحی مثل ملات گچ، سنگ‌های تراشیده و قلوه‌سنگ استفاده شده است.

برای ورود به قلعه می‌توانید از راهروهای طولانی که در چهار سمت جغرافیایی قرار دارند، استفاده کنید. این راهروها شما را به اتاق‌ها و دیگر بخش‌های قلعه می‌رسانند. من از درب جنوبی وارد شدم و بعد از گشت و گذار در تمام قسمت‌ها، از درب شمالی خارج شدم. راستش، راهروها تقریبا شبیه به هم هستند اما پیشنهاد می‌کنم همه‌شان را ببینید چون هر کدام نکات جالبی دارند.

در سقف و دالان‌های قلعه هزار درب، دریچه‌هایی به قطر یک متر وجود داشته که وظیفه تامین نور را بر عهده داشته‌اند. البته اکنون سقف وجود ندارد و نور خورشید به‌طور مستقیم به داخل قلعه می‌تابد. دیوارهای این بنا بیش از 5 متر ضخامت دارند که این امر باعث می‌شد دشمنان به راحتی نتوانند آن‌ها را خراب کنند. در بخش‌های مختلف این قلعه هم می‌توانید نشانه‌هایی از برج‌های نگهبانی را ببینید، هرچند که متاسفانه امروزه آن‌ها دیگر وجود ندارند. این بنا با تاریخ و معماری خاصش، داستان‌های زیادی برای گفتن دارد و بازدید از آن تجربه‌ای متفاوت و جذاب است.